Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve ilgili yasa tasarılarıyla 2025 itibarıyla “ev hanımı” olarak hayatını sürdüren kadınlara yönelik emeklilik hakkı gündemde. Bu yazıda mevcut durumu, öne çıkan yeni düzenleme önerilerini ve dikkat edilmesi gereken hususları — yani “ev hanımları nasıl emekli olabilir?” sorusunu irdeliyorum.
📌 Neden Ev Hanımları İçin Özel Düzenleme?
-
Geleneksel emeklilik sisteminde — yani 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ya da 4C (memur) statülerinde — prim günü, sigortalılık süresi ve yaş gibi kriterlerin karşılanması bekleniyor. Ev hanımları çoğu zaman bu sistemin dışında kaldığı için emeklilik hakkı kazanamıyor.
-
Ancak evde emek — çocuk bakımı, ev işi, aile bakımı gibi görünmeyen, kayıt dışı ama toplumsal yaşam için kritik işler — uzun vadede de değer taşıyor. Bu nedenle, bu emeği sosyal güvenlik kapsamında değerlendirme söylemleri ve yasal düzenleme girişimleri gündemde.
2025’te bu ihtiyacı gözeten düzenleme teklifleri, ev hanımlarının hem sosyal güvence hem de ileride emeklilik hakkı elde edebilmesine imkân tanımayı hedefliyor.
✅ Ev Hanımları İçin Önerilen / Planlanan “Emeklilik Yolu” — Şartlar & Detaylar
Yeni düzenleme önerileri kapsamında ev hanımlarına sunulması planlanan modelin temel hatları şöyle:
-
Ev hanımları, isteğe bağlı sigorta kapsamında SGK’ya prim ödeyerek sigortalı olabilecek.
-
Prim ödemeleri Bağ-Kur (4B) statüsünde olacak; yani ev hanımı, kendi adına prim ödeyerek ileride emekli olabilecek. Devlet, bu primlerin bir kısmını — önerilen modelde yaklaşık üçte birini — üstlenecek; böylece ev hanımı için prim yükü azalacak.
-
Prim ödeme süresi şartları üzerinde öneriler var; örneğin:
-
15 yıl prim (yaklaşık 5.400 gün) yatıran ev hanımı, belirli bir yaşta emekli olabilecek.
-
Alternatif olarak, 25 yıl prim (yaklaşık 9.000 gün) ile daha erken veya standart emeklilik hedefleniyor.
-
-
Emeklilik maaşı ve sosyal güvenlik — sağlık hizmetleri, genel sosyal sigorta hakları gibi — bu sistem içinde sağlanacak.
Bu model, ev hanımlarının prim ödeyerek sosyal güvenliğe dâhil olmalarını ve ileride emekli aylığı alma hakkı kazanmalarını sağlayacak bir mekanizma olarak planlanıyor.
💡 2025’te Öne Çıkan Düzenleme Gelişmeleri
-
2025’te basında çıkan haberlere göre, ev hanımlarına yönelik “isteğe bağlı sigorta + devlet katkısı” modeli üzerinde çalışmalar hız kazanmış durumda.
-
Bu sistemde ev hanımları primlerin üçte birine kadar devlet desteği alabilecek; bu da özellikle gelir kaynağı olmayan kadınlar için prim ödemesini mümkün kılıyor.
-
Teklif edilen prim gün sayısı kriterlerine göre emeklilik: 5.400 gün / 15 yıl – 9.000 gün / 25 yıl arasında değişebiliyor.
-
Başvuru koşulu: 18 yaşını doldurmuş Türkiye vatandaşı olan, sigortalılığı olmayan ya da isteğe bağlı sigorta yaptırmak isteyen ev hanımları — yani neredeyse tüm ev hanımları bu sistemden faydalanabilecek.
⚠️ Eleştiriler, Sınırlar ve Bilinmesi Gereken Hususlar
Her ne kadar yeni düzenleme planı umut verici olsa da bazı belirsizlikler ve tartışmalı yönler var:
-
Öneriler hâlâ tasarı aşamasında; bu nedenle şartlar — prim gün sayısı, yaş, devlet katkısı oranı vb. — kesinleşmemiş olabiliyor.
-
Prim ödeme yükümlülüğü: Her ay düzenli prim ödemesi gerekecek. Ekonomik olarak uzun yıllar prim ödemek mümkün olmayabilir.
-
Emekli maaşı miktarı ve bağlama oranı — prim gün sayısı, prim tutarı, yatırılan gün sayısı gibi değişkenlere bağlı — net değil: alacağınız maaş, ödenen prim ve toplam gün sayısına göre değişir.
-
Eğer geçmişte hiç sigortalılık yoksa, sistemin başladığı dönemi yakalamak önemli; geç başvurular prim gün sayısını tamamlamayı zorlaştırabilir.
-
“Yıpranma / çocuk sayısı” gibi avantajların düzenleme içinde yer alıp almayacağı kesin değil: Bazı haberlerde bu önerilerden bahsedilse de yasalaşıp yasalaşmayacağı belli değil.
🧮 Kimler, Ne Zaman Emekli Olabilir? — Örnek Senaryolar
| Ev Hanımının Durumu | Yapması Gereken / Beklenen | Potansiyel Emeklilik Şekli |
|---|---|---|
| Sigortalılığı olmayan, evde ev işlerine baksın | İsteğe bağlı sigorta + prim ödemeye başlar, devlet katkısı ile | 15 yıl prim → Emeklilik (yaş + prim şartlarına göre) |
| Daha erken emeklilik hedefleyen, prim gününü tamamlamak isteyen | 25 yıl prim öder, düzenli prim + devlet desteği | 25 yıl / 9.000 gün prim → Emekli maaşı + sosyal güvenlik |
| Daha önce sigortalı olmuş ama prim günü eksik | Eksik günleri isteğe bağlı sigorta ile tamamlama | Eksik günleri tamamlayıp emekli olma hakkı |
📈 Neden Bu Düzenleme Önemli? — Sosyal Etki & Kadın Hakları Açısından
-
Emeği görünmez kalan ev hanımları için ekonomik bağımsızlık ve güvence sağlıyor — yaşlılık döneminde gelir güvencesi oluşturuyor.
-
Aile içindeki emeği, para kazanma güvencesine dönüştürüyor; kadınların haklarını sosyal devlet kapsamında tanıyor.
-
Sosyal eşitsizliği azaltma, kadınların emeklilik hakkından mahrum kalmasını engelleme yönünde önemli bir adım.
-
Geleceğe dönük demografik ve sosyal güvenlik yükünü planlı hâle getirme amacı taşıyor.
🎯 Beklenen Düzenleme Hayata Geçer mi?
Ev hanımları için emeklilik hakkı, 2025 itibarıyla ciddi şekilde tartışılan ve planlanan bir düzenleme. Eğer tasarı yasalaşır ve yürürlüğe girerse — prim ödeyerek düzenli sigorta yaptıran ev hanımları — geçmişte sigortalı olmamış olsalar bile emeklilik hakkı kazanabilecek. Bu, hem kadın hakları hem toplumsal eşitlik hem de sosyal güvenlik sistemi açısından büyük bir adım olur.
