Bartholin kisti, kadınlarda vajinanın girişinin her iki tarafında bulunan Bartholin bezlerinden birinin tıkanması sonucunda oluşan, ağrılı veya ağrısız bir şişliktir. Bu kistler genellikle zararsızdır, ancak büyüdüklerinde rahatsızlık yaratabilir. Bartholin bezleri, vajinal ıslaklık sağlayan salgı üretir, bu salgı vajinanın nemli kalmasına yardımcı olur. Tıkanma durumunda salgı birikerek kist oluşturur.
Bartholin Kisti Nedir?
Bartholin kisti, adı verilen bezlerin tıkanması sonucu ortaya çıkan bir oluşumdur. Bu bezlerin fonksiyonu, vajina içine kayganlık sağlayan bir sıvı salgılamaktır. Eğer bu bezin kanalı tıkanırsa, sıvı birikerek bir kist oluşturur. Çoğu zaman belirti göstermez, ancak bazen enfekte olup ağrılı bir abseye dönüşebilir. Bartholin kisti, genellikle kadınların üreme çağında görülür.
Bartholin Kisti Sebepleri
Bartholin kisti genellikle şu nedenlerle oluşur:
- Enfeksiyonlar: Enfekte olan bir Bartholin bezi, tıkanmasına neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (örneğin, klamidya ve gonore) bu durumu tetikleyebilir.
- Salgı Bezlerinin Tıkanması: Normalde salgı yapan bu bezlerin kanalında herhangi bir tıkanıklık meydana geldiğinde, sıvı birikir ve kist oluşur.
- Yaşam Tarzı Faktörleri: Hijyen eksiklikleri veya sık ıslak kıyafet giymek gibi faktörler bezin tıkanmasına neden olabilir.
Bartholin Kisti Belirtileri
Bir Bartholin kisti, başlangıçta belirgin semptomlara yol açmayabilir. Ancak bazı durumlarda, kistin büyümesiyle birlikte aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Vajina çevresinde bir şişlik hissi
- İlişki sırasında ağrı
- Yürürken veya otururken rahatsızlık
- Abse oluşumu durumunda şiddetli ağrı, kızarıklık ve ısı artışı
- Enfeksiyon durumunda ateş
Bartholin Kisti Tedavi Yöntemleri
Bartholin kistlerinin tedavisi, kistin büyüklüğüne, enfekte olup olmamasına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
- Bekleme ve Gözlem: Küçük kistler genellikle tedavi edilmeden izlenebilir. Kistin zamanla küçülmesi veya kaybolması mümkündür.
- Sıcak Kompres: Ağrılı kistler için sıcak kompres uygulamak rahatlama sağlayabilir. Sıcak suya batırılmış bir bezin kist bölgesine uygulanması, şişliği azaltabilir.
- Cerrahi Müdahale: Eğer kist büyükse veya enfekte olmuşsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Basit bir drenaj işlemi ile kist boşaltılabilir. Ayrıca kist sıklıkla yeniden oluşuyorsa, kalıcı bir tedavi olarak kist çıkarılabilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon oluştuysa, antibiyotik tedavisi gerekebilir. Bu tedavi, enfeksiyonun yayılmasını engellemeye yardımcı olur.
- Marsupializasyon: Kist sürekli olarak geri dönüyorsa, bu yöntemle kist kesilir ve içi boşaltılır, böylece bir kanal açılır ve sıvı düzenli olarak drene edilir.
Bartholin Kisti ve Cinsel Hayat
Bartholin kisti, tedavi edilmezse cinsel yaşamı olumsuz etkileyebilir. Kistin büyümesi, cinsel ilişki sırasında ağrıya yol açabilir. Ayrıca enfekte bir kist, cinsel yolla bulaşan hastalıkların yayılmasını kolaylaştırabilir. Tedavi edildiğinde, çoğu kadın normal cinsel hayatına devam edebilir.
Bartholin Kisti Önlenebilir mi?
Bartholin kisti tamamen önlenemeyebilir, ancak bazı önlemler alarak riski azaltmak mümkündür. İşte bazı öneriler:
- Cinsel ilişki sırasında koruyucu önlemler (kondom) kullanmak, cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesine yardımcı olur.
- Hijyen kurallarına dikkat etmek, genital bölgenin temiz ve kuru kalmasını sağlamak önemlidir.
- Sıkı, nemli giysilerden kaçınmak da tıkanmayı engellemeye yardımcı olabilir.
Bartholin kisti, genellikle zararsız olsa da, bazı durumlarda tedavi edilmesi gerekebilir. Belirtiler şiddetliyse veya enfeksiyon varsa, tıbbi müdahale önemlidir. Eğer sık tekrarlayan kistler ya da komplikasyonlar yaşanıyorsa, bir kadın doğum uzmanına başvurmak gereklidir. Bartholin kisti tedavi edilebilir ve çoğu kadın tedavi sonrasında sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.