Bursa’nın İznik ilçesinde yer alan, Roma dönemine ait 2 bin yıllık dikilitaş, şeftali bahçelerinin ortasında dikkat çekici bir şekilde ayakta duruyor. UNESCO’nun geçici miras listesine dahil edilen bu antik mezar anıtı, zaman içinde birçok depremi atlatmış ve ihtişamıyla turistlerin ilgisini çekiyor.
İznik merkeze 5 kilometre mesafede bulunan bu tarihi eser, Roma dönemine ait bir mezar anıtı olarak biliniyor. Yüksekliği 12 metreye kadar ulaşan dikilitaş, üçgen prizma biçiminde kesilmiş beş beyaz mermer bloktan oluşuyor. Anıtın en alt kısmındaki kitabede, “C.Cassius Philiscus, C.Cassius Asklepiodotus’un oğlu, 83 yıl yaşadı” yazılı. Bu taşın, II. yüzyılda L. Cassius Philiscus’in anısına dikildiği biliniyor.
Tarihi yapının kökeni, 1. yüzyıl Roma dönemine dayanıyor ve başlangıçta 15.5 metre yüksekliğindeydi. Üst kısmında bulunan kuş heykelciği zamanla kaybolmuş, ancak kaidenin etrafındaki ayak izleri ve bronz heykellerin bulunduğu belirtilen yuvalar, bu yapının zamanında büyük bir anlam taşıdığını gösteriyor. Ayrıca, mezarın yer aldığı alt kısımdaki çukurlarda bulunan iri moloz taşları ve duvar izleri, yapının bir tümülüs mezar odası tarzında inşa edildiğini ortaya koyuyor.
Günümüzde, kaidesi üzerinde beş parça halinde ayakta kalan 12 metrelik bölümüyle dikilitaş, hem tarihi hem de turistik açıdan büyük bir değer taşıyor. Emekli Müze Müdürü Taylan Sevil, bu benzersiz eserin İznik Ovası’nın ortasında bulunduğunu ve zamanla bölgedeki birçok depremi aşarak bugüne kadar sağlam kaldığını vurguluyor. “Bu anıt mezar, 1. yüzyılda yaşamış olan C.Cassius Philiscus adına yapılmış ve günümüzde büyük bir tarihsel ve turistik öneme sahip” diye belirtiyor.
İznik’in şeftali bahçeleri arasında bu tarihi yapının yer alması, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken önemli bir cazibe merkezi haline gelmiş durumda. Halk arasında “Beştaş, Dikilitaş ve Nişantaşı” olarak bilinen bu anıt, bölgedeki tarihsel zenginliği simgeliyor.