Kadına yönelik şiddet, dünya genelinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en belirgin ve en yaygın tezahürlerinden biridir. Fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik olmak üzere farklı biçimlerde kendini gösteren bu şiddet türü, yalnızca bireylerin yaşamlarını değil, toplumların sağlıklı gelişimini de tehdit etmektedir. Medyanın, kadına yönelik şiddet konusunda toplumdaki algıları şekillendiren ve farkındalık yaratan önemli bir gücü bulunmaktadır. Bununla birlikte, medya bazen şiddeti normalleştirici bir rol üstlenebilir ve şiddetle mücadeledeki etkinliğini zayıflatabilir. Bu yazıda, medyanın kadına yönelik şiddet üzerindeki rolü ve sorumluluğu tartışılacaktır.
1. Medyanın Kadına Yönelik Şiddet Konusundaki Rolü
Medya, toplumun genelinde farkındalık yaratma, eğitim verme ve toplumsal değerleri şekillendirme gücüne sahip bir araçtır. Özellikle televizyon, radyo, gazeteler ve sosyal medya, insanların düşüncelerini etkileyen en güçlü iletişim araçları arasında yer alır. Medyanın kadına yönelik şiddet konusunda oynadığı rol iki ana şekilde ele alınabilir: bilinçlendirme ve normalleştirme.
1.1. Bilinçlendirme ve Eğitim
Medyanın, kadına yönelik şiddet konusunda bilinçlendirme ve eğitim amacıyla kullanılabilecek büyük bir potansiyeli vardır. Kadına yönelik şiddetin toplumsal bir sorun olduğu ve bununla mücadele edilmesi gerektiği mesajı, medya tarafından yayılabilir. Özellikle televizyon dizileri, haber programları ve belgeseller aracılığıyla, şiddetin ne kadar yıkıcı bir etki yaratabileceği ve mağdurlarının neler yaşadığı izleyicilere aktarılarak, şiddetle mücadelede toplumsal farkındalık oluşturulabilir.
Medyanın bu rolü, yalnızca kadına yönelik şiddeti anlatmakla sınırlı değildir; aynı zamanda şiddete uğrayan kadınların güçlendirici hikayelerine de yer verilebilir. Kadınların şiddet karşısında direnç gösterdiği, toplumsal destekle bu durumdan çıktığı ve yeniden güçlü bir birey olarak hayata tutunduğu öyküler, hem mağdurları cesaretlendirir hem de toplumu şiddete karşı daha duyarlı hale getirir.
1.2. Normalleştirme ve İhmalkarlık
Medyanın, kadına yönelik şiddet konusunda bazen olumsuz bir rol üstlendiği de bir gerçektir. Özellikle bazı televizyon dizileri, sinema filmleri ve reklamlar, kadına yönelik şiddeti normalleştirebilir veya romantize edebilir. Şiddetin, bir ilişkinin “doğal” bir parçası olarak gösterilmesi, izleyicilerin şiddeti küçümsemelerine ve şiddete uğrayan kadının suçlu olduğu algısının oluşmasına neden olabilir. Bu tür içerikler, şiddet mağdurlarının yaşadıkları travmayı göz ardı edebilir ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin daha da derinleşmesine yol açabilir.
Örneğin, bazı medya içeriklerinde kadına yönelik şiddet, “aşkın bir ifadesi” veya “erkek sevgisinin bir biçimi” gibi yanlış ve tehlikeli mesajlarla sunulabilmektedir. Bu tür bir normalleşme, şiddeti mağdurlar için daha katlanılmaz hale getirebilir ve şiddet uygulayan bireylerin davranışlarını haklı gösteren bir zemin hazırlayabilir. Medyanın sorumluluğu burada, şiddeti romantize etmek yerine, şiddetin ne denli yıkıcı ve kabul edilemez olduğunu açıkça vurgulamaktır.
2. Medyanın Kadına Yönelik Şiddetle Mücadeledeki Sorumluluğu
Medyanın kadına yönelik şiddetle mücadeledeki rolü sadece haber verme ve farkındalık yaratma ile sınırlı değildir. Aynı zamanda medya, bu sorunun çözülmesi için çeşitli adımlar atarak, toplumsal değişime katkıda bulunabilir. Medyanın bu sorumluluğunu yerine getirebilmesi için bazı ilke ve yaklaşımlara odaklanması gerekmektedir.
2.1. Objektif ve Duyarlı Yayıncılık
Medya organlarının, kadına yönelik şiddetle ilgili haberleri yaparken objektif ve duyarlı olmaları büyük bir öneme sahiptir. Şiddete uğrayan kadınların isimlerinin, resimlerinin ve kişisel bilgilerin açıklanması, mağdurların daha fazla travma yaşamasına neden olabilir. Bu nedenle, medyanın, kadınların mahremiyetine saygı göstererek, onları daha fazla ifşa etmeden haber yapması gerekmektedir.
Ayrıca, kadına yönelik şiddetle ilgili haberlerin, mağdurların suçlu gibi gösterildiği ya da şiddetin gerekçelendirilmiş bir davranış olarak anlatıldığı şekillerde sunulmaması gerekir. Şiddetin hiçbir şekilde haklı görülemeyeceği ve şiddete uğrayan kişinin mağdur olduğu açıkça belirtilmelidir. Medyanın sorumluluğu, şiddetin bir sonuç değil, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir ürünü olduğunu vurgulamaktır.
2.2. Kadınların Güçlendirilmesi
Medya, kadına yönelik şiddetle mücadelede, sadece mağduriyet hikayelerini değil, aynı zamanda kadınların gücünü ve direncini anlatan içerikler de üretmelidir. Kadınların şiddet karşısında yalnız olmadıkları ve toplumsal destekle bu durumu aşabilecekleri mesajları, medyanın sorumluluğundadır. Kadınların toplumdaki rolü, güçlendirici ve ilham verici bir şekilde sunulmalıdır. Şiddet mağduru kadınların, hayata yeniden tutunmalarına dair başarı öyküleri, hem topluma moral verir hem de şiddet mağdurlarına cesaret kazandırır.
2.3. Eğitim ve Farkındalık Programları
Medya, yalnızca haber yapmakla kalmamalı, aynı zamanda kadına yönelik şiddetle ilgili eğitici programlar, belgeseller ve sosyal sorumluluk projeleri de düzenlemelidir. Bu projeler, toplumun şiddetle mücadelede nasıl bir rol üstlenebileceği, şiddetin etkileri ve bu konuda alınabilecek önlemler hakkında halkı bilinçlendirebilir. Medyanın, şiddet mağdurlarına destek olabilecek toplumsal organizasyonları ve yasaların güçlendirilmesi gerekliliğini de vurgulaması önemlidir.
3. Sosyal Medyanın Rolü
Geleneksel medyanın yanı sıra sosyal medya da günümüzde kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle kadın hakları savunucularının ve aktivistlerinin sosyal medya platformlarında seslerini duyurmaları, toplumsal değişimi tetikleyebilir. Kadına yönelik şiddetle ilgili kampanyalar, sosyal medya aracılığıyla geniş kitlelere ulaşabilir ve hızlı bir farkındalık yaratılabilir. Bu anlamda, sosyal medya platformları, şiddeti önleme, kadına yönelik şiddet hakkında toplumu bilinçlendirme ve destek ağları oluşturma açısından önemli bir araç haline gelmiştir.
Ancak, sosyal medyada da kadına yönelik şiddeti normalleştiren veya küçümseyen içeriklerin yer bulabilmesi, bu platformların sorumluluğunu artırmaktadır. Sosyal medya şirketlerinin, şiddet içeren, nefret söylemi barındıran ve mağduriyeti küçümseyen paylaşımlara karşı daha etkin bir şekilde mücadele etmesi gerekmektedir.
Medya, kadına yönelik şiddetle mücadelede hem güçlü bir araç hem de büyük bir sorumluluğa sahiptir. Medyanın şiddetle ilgili haberleri objektif bir şekilde sunması, şiddeti normalleştirmemesi ve kadınların gücünü ve direncini anlatan içerikler üretmesi, toplumsal değişimi sağlayacak adımlar olacaktır. Ayrıca, medya, toplumda kadına yönelik şiddet konusunda farkındalık yaratma ve eğitim sağlama görevini üstlenmeli, şiddet mağdurlarının yalnız olmadıklarını hissettirmelidir. Sosyal medyanın da gücünden yararlanarak, daha etkili bir şekilde kadına yönelik şiddete karşı ses çıkarmak, bu sorunun çözülmesinde kritik bir öneme sahiptir. Medya, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde değişimi sağlayarak, kadına yönelik şiddetin önlenmesine önemli katkılarda bulunabilir.
