Doğum sonrası dönem (lohusalık), annenin hem fiziksel hem de psikolojik olarak doğumun etkilerinden iyileştiği, vücudun eski düzenine dönmeye başladığı yaklaşık 6 haftalık bir süredir. Bu süreçte vücutta birçok doğal ve bazen şaşırtıcı değişim meydana gelir.
1. Rahmin Toparlanması (İnvolüsyon)
-
Doğumdan hemen sonra rahim yaklaşık 1 kg ağırlığındadır.
-
İlk hafta hızla küçülmeye başlar ve doğumdan 6 hafta sonra gebelik öncesi boyutuna döner (~70-100 gram).
-
Bu toparlanma sürecinde karında hafif ağrılar (after pain) ve kasılmalar hissedilebilir — özellikle emzirme sırasında artabilir.
📝 Not: Bu kasılmalar, rahmin toparlanmasını hızlandıran doğal bir süreçtir.
2. Hormonal Değişiklikler
-
Östrojen ve progesteron seviyeleri doğumdan hemen sonra hızla düşer.
-
Bu düşüş, ruh hali değişikliklerine ve “lohusa hüznü” denilen duygusal dalgalanmalara neden olabilir.
-
Prolaktin hormonu yükselerek süt üretimini başlatır.
-
Oksitosin, hem süt salımını sağlar hem de rahmin toparlanmasını destekler.
⚠️ Hormonal değişiklikler nedeniyle terleme artabilir, ruh hali hızlı değişebilir, saç dökülmesi görülebilir. Bunlar çoğunlukla geçici süreçlerdir.
3. Kanama (Loşi)
-
Doğum sonrası rahmin iç duvarının temizlenmesi ve iyileşmesi sürecinde görülen doğal bir vajinal akıntıdır.
-
İlk günlerde kırmızı ve yoğun olur, zamanla rengi açık kahverengiye, ardından sarıya döner.
-
Genellikle 4–6 hafta içinde sona erer.
🩸 Ne zaman doktora başvurulmalı?
-
Çok yoğun, pıhtılı ya da kötü kokuluysa
-
Ateş veya titreme ile birlikteyse
-
6 haftadan uzun sürüyorsa
4. Göğüslerde Değişiklikler
-
Doğumdan birkaç gün sonra süt gelir ve göğüslerde dolgunluk, hassasiyet, şişlik olabilir.
-
Emzirmeyle bu durum hafifler.
-
Meme uçlarında çatlak ya da ağrı oluşabilir; uygun krem veya emzirme tekniği ile önlenebilir.
5. Karın ve Cilt Görünümü
-
Doğum sonrası karın bölgesi gevşek kalabilir; deri elastikiyeti zamanla toparlanır.
-
Linea nigra (karın ortasındaki koyu çizgi) ve çatlaklar doğumdan sonra zamanla silikleşir.
-
Egzersiz ve sağlıklı beslenme toparlanmayı destekler.
6. İdrar ve Bağırsak Alışkanlıklarında Değişim
-
Doğum sonrası ilk idrara çıkma zor olabilir, özellikle kateter kullanımı sonrası.
-
Kabızlık sık görülür; bol sıvı ve lifli gıda tüketimi önerilir.
-
Pelvik kasların zayıflaması nedeniyle idrar kaçırma olabilir; Kegel egzersizleri bu durumu düzeltmeye yardımcı olabilir.
7. Vajinal ve Perine Bölgesi Değişiklikleri
-
Vajinal doğum sonrası şişlik, ağrı ya da dikiş olabilir.
-
Bölgeyi temiz ve kuru tutmak iyileşmeyi hızlandırır.
-
Cinsel ilişkiye genellikle lohusalık dönemi bittikten sonra, doktor kontrolünden sonra başlanması önerilir.
Doğum sonrası vücutta yaşanan değişiklikler, her kadının deneyimine göre farklılık gösterebilir. Ancak bu değişimlerin çoğu doğaldır ve zamanla düzelir. Annenin bu süreçte sabırlı olması, bedenini anlaması ve gerektiğinde destek alması önemlidir.
Unutmayın:
“Doğumdan sonra sadece bebek değil, bir anne de dünyaya gelir.”
Bu dönüşümün her aşaması kıymetlidir.
