Geçmişte bir kez sezaryen doğum yapan kadınların, sonraki doğumlarını da otomatik olarak sezaryenle yapması gerektiği düşünülürdü. Ancak günümüzde, uygun şartlar sağlandığında sezaryen sonrası vajinal doğum, yani VBAC (Vaginal Birth After Cesarean), güvenli ve sağlıklı bir seçenek olarak kabul edilmektedir.
VBAC Nedir?
VBAC (Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum), daha önce sezaryen doğum yapmış bir annenin, bir sonraki doğumunu vajinal yolla gerçekleştirmesidir.
VBAC İçin Uygunluk Şartları
Her anne VBAC adayı değildir. Aşağıdaki şartlar sağlanıyorsa VBAC mümkündür:
✅ Tek bir sezaryen geçmişi varsa (özellikle yatay kesili klasik sezaryen)
✅ Önceki sezaryen doğumda komplikasyon yaşanmamışsa
✅ Rahim kesisi yatay (transvers) ve alt segmentten yapılmışsa
✅ Mevcut gebelikte annenin ve bebeğin sağlık durumu uygunsa
✅ Doğumun başladığı hastanede acil sezaryen yapılabilecek altyapı mevcutsa
✅ Anne adayı bilgilendirilmiş ve onay vermişse
❌ Uygun olmayan durumlar:
-
Önceki doğumda rahim yırtılması (uterin rüptür) öyküsü
-
İki veya daha fazla sezaryen öyküsü
-
Rahim üzerinde dikey kesi (klasik sezaryen)
-
Plasenta previa gibi doğumu engelleyen tıbbi durumlar
VBAC’in Avantajları
🌟 Daha kısa iyileşme süreci: Vajinal doğum sonrası hastanede kalış süresi ve iyileşme süreci daha kısadır.
🌟 Daha az enfeksiyon riski: Ameliyatsız doğum, cerrahi riskleri azaltır.
🌟 Gelecekteki doğumlar için daha fazla seçenek: Bir kez başarılı VBAC yapan kadın, sonraki doğumlarında da normal doğuma aday olabilir.
🌟 Bebeğin doğum kanalından geçmesi: Akciğer gelişimi için faydalıdır, doğum kanalından geçerken bebekteki sıvılar doğal olarak dışarı atılır.
VBAC’in Olası Riskleri
⚠️ Uterin rüptür (rahim yırtılması):
-
En ciddi risktir, ama görülme oranı oldukça düşüktür (~%0.5-1).
-
Acil sezaryen gerektirebilir; hayati tehlike oluşturabilir.
⚠️ Doğumun başarısız olması:
-
Bazı durumlarda vajinal doğum planlansa da ilerlemeyen doğum nedeniyle tekrar sezaryen gerekebilir.
⚠️ Anne ve bebek için olası stres:
-
Yakından takip ve uzman ekip gerektirir.
Başarılı Bir VBAC İçin Neler Gerekli?
🔹 Doğumun kendiliğinden başlaması (indüksiyondan kaçınmak)
🔹 Hekimin ve hastanenin VBAC konusunda deneyimli olması
🔹 Doğum süresince annenin ve bebeğin düzenli izlenmesi
🔹 Acil müdahale gerektirecek bir durumda sezaryene hızlı erişim sağlanması
VBAC, doğru anne adaylarında ve uygun şartlarda güvenli, doğal ve avantajlı bir doğum seçeneği olabilir. Ancak her gebelik ve doğum süreci bireyseldir. Bu nedenle, daha önce sezaryen doğum yapmış kadınların VBAC planlamadan önce mutlaka doktorlarıyla detaylı değerlendirme yapmaları gereklidir.
Unutmayın: Seçim sizin, karar birlikte alınmalı. Doğum şekli ne olursa olsun, önemli olan anne ve bebeğin sağlıklı olmasıdır.
