Kadınlar, tarih boyunca pek çok zorlukla karşılaşmış, toplumsal, kültürel ve ekonomik açıdan erkeklerle eşit haklara sahip olma konusunda birçok engelle mücadele etmiştir. Ancak son yıllarda, kadınların haklarını güvence altına almak ve karşılaştıkları sorunlara çözüm üretmek adına önemli adımlar atılmaktadır. Bu adımların başında, kadınların şiddet ve ayrımcılık gibi olumsuz durumlara karşı korunmalarını amaçlayan çeşitli hukuki düzenlemeler yer alır. Türkiye’de bu alandaki önemli gelişmelerden biri, Kadın Destek Uygulama Sistemi (KADES) olarak bilinen mobil uygulamanın hayata geçirilmesidir.
KADES Nedir?
KADES, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, kadınların şiddet ve tehdit gibi tehlikelerle karşılaştıklarında hızlı ve etkin bir şekilde yardım alabilmesi amacıyla geliştirilen bir mobil uygulamadır. Kadınların anında polis ve 112 acil yardım ekiplerine ulaşmalarını sağlayan bu uygulama, şiddet mağduru kadınların güvenliğini artırmayı hedeflemektedir. 2018 yılında pilot olarak başlatılan bu sistem, zaman içinde genişletilmiş ve 2020 itibarıyla tüm Türkiye genelinde aktif hale getirilmiştir. KADES uygulaması, kadınların yalnız olmadığını hissettiren, güvenli bir alan sunan bir platform olarak büyük bir öneme sahiptir.
KADES’in Çalışma Prensibi
KADES uygulaması, kullanıcısının konum bilgisini anlık olarak tespit ederek, acil durum çağrılarını en yakın kolluk kuvvetlerine yönlendiren bir mekanizma ile çalışır. Uygulamanın temel işlevi, kadınların şiddet ya da tehdit altında olduklarında, herhangi bir çağrı yapmadan acil yardım alabilmelerini sağlamaktır. Bir kadın, uygulamayı açarak “Acil Yardım” butonuna basarsa, sistem otomatik olarak konum bilgisiyle birlikte çağrıyı en yakın güvenlik birimine ileterek, hızlı bir şekilde müdahale edilmesine olanak tanır.
KADES, sadece şiddet anlarında değil, kadınların genel olarak hukuki hakları konusunda da bilgilendirilmesi adına çeşitli kaynaklar sunmaktadır. Uygulama üzerinden şiddetle mücadeleye yönelik hukuki bilgiler, psikolojik destek hatları ve kadın derneklerinin iletişim bilgilerine ulaşılabilir. Ayrıca, uygulamanın en önemli avantajlarından biri de anonimlik sağlamasıdır. Kadınlar, uygulama üzerinden kimliklerini açıklamadan yardım talep edebilir, bu da güvenliklerini artıran bir faktördür.
Kadınların Hukuki Hakları
Kadınların hukuki hakları, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik çeşitli yasal düzenlemelere dayanır. Türkiye’de kadınların hakları, 1985’te imzalanan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Sözleşmesi ve 2009 yılında yürürlüğe giren 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi Kanunu gibi önemli yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır.
Kadınların hukuki hakları arasında, başta şiddet mağduru kadınların korunması olmak üzere, ayrımcılığa karşı eşit muamele görme, ekonomik ve sosyal haklardan yararlanma, çalışma hakkı gibi önemli unsurlar yer alır. Kadına yönelik şiddet, sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik, cinsel ve ekonomik şiddet gibi çeşitli boyutlara sahiptir. Kadınların bu şiddet türlerinden korunması ve mağduriyetlerinin giderilmesi için hukuki yolların varlığı önemlidir.
1. Şiddet Mağduru Kadınların Korunması
Kadınların en fazla karşılaştığı hukuki sorunlardan biri, şiddete uğramalarıdır. Fiziksel şiddet, psikolojik şiddet, cinsel şiddet ve ekonomik şiddet gibi farklı türleri bulunan şiddet, kadınların hayatını ciddi şekilde etkileyebilir. Türkiye’de şiddet mağduru kadınların korunmasına yönelik çeşitli yasal haklar mevcuttur.
6284 Sayılı Kanun, kadınları şiddet karşısında korumak için aile içindeki şiddet olaylarında uygulanan tedbirler ve cezalarla ilgili hükümler içerir. Bu kanuna göre, şiddete uğrayan kadınlar, gerekirse koruma kararı alabilir ve şiddet uygulayan kişi evden uzaklaştırılabilir. Ayrıca, kadınlar, şiddet mağduru oldukları durumda Alo 183 hattını arayarak, anında yardım talep edebilirler.
2. Aile Hukuku ve Evlilik Hakları
Kadınlar için, evlilik içindeki hakları da önemlidir. Türkiye’de, kadınların evlilikte eşit haklara sahip olmaları gerektiği yasal olarak güvence altına alınmıştır. Kadınlar, evliliğe girerken, evlilik sözleşmesinde eşit haklara sahip olurlar. Evlilik içindeki eşitlik, kadının nafaka talep etme hakkını, mal paylaşımı, miras hakları gibi birçok alanda kendini gösterir. Ayrıca, kadına yönelik şiddet gibi durumlarda boşanma, tazminat hakkı ve çocukların velayeti gibi konularda hukuki yollara başvurulabilir.
3. Çalışma Hayatındaki Haklar
Kadınların çalışma hayatında da eşit haklara sahip olmaları gerektiği yasal çerçevede düzenlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu, kadınların çalışma hayatındaki haklarını güvence altına alır. Kadınlar, hamilelik, doğum ve süt izni gibi özel haklardan yararlanabilir. Ayrıca, kadınlar iş yerlerinde cinsiyet ayrımcılığına uğramamalı ve eşit ücret almalıdır.
4. Eğitim ve Sağlık Hakları
Kadınların eğitim ve sağlık hakkı da önemlidir. Eğitim alanında, kadınların erkeklerle eşit fırsatlara sahip olması gerektiği yasal bir hak olarak kabul edilmiştir. Bu hak, özellikle kız çocuklarının eğitimi konusunda devletin sorumluluk taşımasına olanak sağlar. Sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı, kadınların yaşam kalitesini yükselten bir diğer önemli alan olup, doğum, gebelik ve kadın sağlığına yönelik sağlık hizmetlerine erişim konusunda devletin güvence sunması gerekir.
Kadınların Korunmasında KADES’in Rolü
KADES, kadınların yaşadığı şiddet ve tehlike durumlarında hızlı bir şekilde hukuki yardım almasını sağlayan etkili bir araçtır. Bu uygulama, geleneksel yardım yöntemlerinin ötesinde, mobil teknolojiyi kullanarak kadınların hayatını kolaylaştırmakta ve korumaktadır. Kadınların hukuki haklarına dair bilinçlendirilmesi, şiddetle mücadelede devletin sunduğu desteği arttırmaktadır.
KADES uygulamasının yaygınlaşması, toplumda şiddet ve ayrımcılıkla mücadelede önemli bir adım olarak kabul edilebilir. Kadınlar, bu sistem sayesinde sadece şiddet durumlarında değil, hakları konusunda daha bilinçli hale gelmiş ve sosyal güvenceye sahip olmanın rahatlığını yaşamaktadırlar. Ayrıca, uygulamanın kullanımı kolay, ücretsiz ve hızlı olması, kadınların bu hizmete erişimini daha da kolaylaştırmaktadır.
Kadınların hukuki hakları, toplumda cinsiyet eşitliğini sağlamak için en önemli unsurlardan biridir. Şiddet ve ayrımcılıkla mücadele, kadınların sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik ve ekonomik açıdan da korunmalarını gerektirir. KADES gibi uygulamalar, kadınların güvenliğini sağlamak ve hukuki hakları konusunda bilgilendirilmesini sağlamak açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu tür sistemlerin yaygınlaşması, kadınların daha güçlü ve özgür bir toplumda yaşamalarını sağlamanın temel taşlarından biridir.
