Vajinal kanama, kadınların yaşamında sık karşılaştığı bir durumdur ve genellikle adet döngüsünün doğal bir parçası olarak kabul edilir. Ancak, adet dönemi dışında ortaya çıkan vajinal kanamalar, yani adet dışı kanamalar, birçok kadının endişe duyduğu bir konudur. Bu tür kanamalar, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve bazen basit bir durumun göstergesi iken bazen ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Peki, vajinal kanama neden olur? Adet dışı kanamaların en yaygın 7 sebebi nelerdir? Bu yazımızda detaylı şekilde inceleyeceğiz.
Vajinal Kanama ve Adet Dışı Kanama Nedir?
Vajinal kanama, vajinadan kan gelmesi anlamına gelir ve genellikle adet dönemi boyunca olur. Adet döngüsü genellikle 21-35 gün arasında değişen periyotlarla tekrarlanır ve 3-7 gün sürer. Adet dışı kanama ise, bu normal döngü dışında, beklenmeyen zamanda ortaya çıkan kanamalardır. Lekelenme ya da yoğun kanama şeklinde olabilir ve bazen birkaç damla, bazen ise adet kanamasına yakın miktarda olabilir.
Adet Dışı Kanamaların Nedenleri Nelerdir?
Adet dışı kanamaların nedenleri çok çeşitlidir ve altta yatan sebebe göre farklı tedavi yöntemleri gerektirir. İşte kadınlarda vajinal kanamaya yol açan en yaygın 7 neden:
1. Hormonal Dengesizlikler
Kadınların adet döngüsünde en önemli rolü hormonlar oynar. Özellikle östrojen ve progesteron hormonlarının dengesi, rahim iç tabakasının düzenli şekilde kalınlaşıp dökülmesini sağlar. Bu hormonların herhangi bir nedenle dengesizliği, adet dışı kanamalara neden olabilir.
Hormonal dengesizliklere sebep olan faktörler arasında stres, kilo dalgalanmaları, aşırı egzersiz, tiroid hastalıkları ve polikistik over sendromu (PCOS) bulunur. Özellikle genç kızlarda adet düzensizliği hormonların henüz oturmamış olmasından kaynaklanabilir.
2. Doğum Kontrol Yöntemleri
Hormonal doğum kontrol hapları, rahim içi araçlar (RİA) veya implantlar, adet döngüsünde değişikliklere yol açabilir. Bu araçların kullanımı sırasında özellikle ilk aylarda lekelenme ve hafif kanamalar sık görülür.
Ancak bu kanamalar birkaç ay içinde geçmezse veya artarsa, mutlaka doktor kontrolü gereklidir. Doğum kontrol yöntemlerinin bazı yan etkileri arasında kanama düzensizlikleri önemli yer tutar.
3. Enfeksiyonlar
Vajinal ve rahim ağzı enfeksiyonları, adet dışı kanamalara sık neden olur. Özellikle cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (gonore, klamidya, herpes) rahim ağzında tahrişe yol açarak kanama yaratabilir.
Ayrıca vajinit, yani vajinal enfeksiyonlar da kaşıntı, kötü kokulu akıntı ve kanamaya sebep olabilir. Bu tür enfeksiyonlar tedavi edilmediğinde ilerleyebilir ve daha ciddi sorunlara yol açabilir.
4. Rahim ve Yumurtalık Problemleri
-
Miyomlar: Rahmin kas tabakasında oluşan iyi huylu tümörlerdir. Miyomlar adet süresini uzatabilir ve adet dışı kanamaya neden olabilir.
-
Polipler: Rahim veya serviks yüzeyinde oluşan küçük, iyi huylu çıkıntılar kanamaya yol açabilir.
-
Endometriozis: Rahim iç tabakasına benzer doku, rahim dışında yerleşip ağrı ve kanamaya neden olur.
-
Kistler ve yumurtalık kistleri: Yumurtalıklarda gelişen kistler, hormonal dengeyi etkileyerek kanamalara yol açabilir.
5. Gebelik ve Gebelikle İlgili Durumlar
Gebelik döneminde vajinal kanama her zaman normal değildir ve mutlaka dikkatle değerlendirilmelidir.
-
Dış Gebelik: Döllenmiş yumurtanın rahim dışında, genellikle fallop tüpünde yerleşmesi tehlikeli kanamalara neden olabilir ve acil müdahale gerektirir.
-
Düşük Tehdidi: Gebeliğin erken döneminde ortaya çıkan kanamalar düşük riski göstergesidir.
-
Plasenta Problemleri: Plasenta previa veya plasenta ayrılması gibi durumlarda kanama görülebilir.
Gebelikte ortaya çıkan kanamalar mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.
6. Menopoz ve Perimenopoz Dönemi
Kadınlar menopoz öncesinde ve sonrasında hormonal dalgalanmalar yaşar. Bu dönemlerde östrojen seviyeleri değiştiği için adet dışı kanamalar artabilir. Menopoz sonrası ortaya çıkan herhangi bir vajinal kanama mutlaka araştırılmalıdır çünkü bu dönemde kanama, kanser gibi ciddi bir durumun belirtisi olabilir.
7. Kanser ve Ön Kanserli Lezyonlar
Rahim ağzı kanseri, rahim kanseri ve vajina kanseri gibi malign hastalıklar adet dışı kanamalara sebep olabilir. Bu nedenle özellikle 40 yaş üzeri kadınlarda, menopoz sonrası kadınlarda, veya kanama ile birlikte anormal akıntı, kötü koku, ağrı gibi şikayetler varsa hızlıca doktora başvurmak gerekir.
Adet Dışı Kanama Ciddiye Alınmalı mı?
Adet dışı kanamalar genellikle hormonal değişikliklerden kaynaklanmakla birlikte, yukarıda bahsedilen enfeksiyon, gebelik komplikasyonları veya kanser gibi ciddi hastalıkların belirtisi olabilir. Bu yüzden adet dışı kanama yaşayan kadınlar şunlara dikkat etmelidir:
-
Kanama miktarı normal adet kanamasından fazla ise
-
Kanama süresi 7 günden uzun sürerse
-
Kanama aralıkları çok kısa ise (örneğin haftada bir kez kanama)
-
Kanama sırasında veya sonrasında şiddetli ağrı varsa
-
Kanama menopoz sonrası dönemde ortaya çıkarsa
-
Kanama ile birlikte kötü kokulu akıntı, ateş veya halsizlik gibi şikayetler eşlik ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Tanı ve Tedavi Süreci
Adet dışı kanamanın sebebini bulmak için kadın hastalıkları ve doğum uzmanları çeşitli tetkikler yapar. Pelvik muayene, ultrasonografi, kan testleri, Pap smear testi, gerekirse rahim içi biyopsi ve enfeksiyon testleri tanı sürecinde kullanılan başlıca yöntemlerdir.
Tedavi ise altta yatan nedene göre planlanır:
-
Hormonal dengesizliklerde hormon tedavisi veya doğum kontrol hapları
-
Enfeksiyonlarda antibiyotik veya antifungal tedavi
-
Miyom veya poliplerde cerrahi müdahale
-
Kanser veya ön kanser durumlarında ileri onkolojik tedavi
Kadınlarda vajinal kanama normalde adet döngüsünün doğal bir parçasıdır, ancak adet dışı kanamalar mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu kanamaların pek çok nedeni olabilir; hormonal dengesizliklerden, enfeksiyonlara, gebelik komplikasyonlarından ciddi hastalıklara kadar farklı sebepler yatabilir.
Kadınların adet dışı kanamalarında belirtileri iyi takip etmeleri ve gerektiğinde zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmaları önemlidir. Erken tanı ve tedavi, hem yaşam kalitesini artırır hem de olası ciddi hastalıkların önüne geçer.
Sağlıklı günler dilerim!
