Vajinal akıntı, kadın üreme sisteminin doğal bir parçası ve genellikle vajinanın kendini temizleme yöntemidir. Kadınlar için bazen rahatsız edici olabilse de, her vajinal akıntı bir sağlık sorunu işareti değildir. Önemli olan, akıntının rengini, kokusunu, kıvamını ve miktarını doğru analiz edebilmek ve gerekirse tıbbi yardım almaktır.
Bu yazıda vajinal akıntının ne olduğu, hangi durumlarda normal kabul edildiği, ne zaman tehlikeli bir duruma işaret ettiği ve ne yapılması gerektiği tüm yönleriyle ele alınmaktadır.
Vajinal Akıntı Nedir?
Vajinal akıntı, rahim ağzı (serviks) ve vajinal duvarlardan salgılanan sıvıdır. Bu salgı, ölü hücrelerin ve bakterilerin dışarı atılmasına yardımcı olarak vajinayı temiz tutar ve enfeksiyonlardan korur.
Akıntının miktarı ve yapısı; yaş, hormonal döngü (özellikle adet döngüsü), cinsel aktivite, kullanılan ilaçlar ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Normal Vajinal Akıntı Nasıldır?
Her kadının vücudu farklıdır; dolayısıyla akıntının miktarı ve şekli kişiden kişiye değişebilir. Ancak normal kabul edilen vajinal akıntı genellikle:
-
Şeffaf veya süt beyazı renkte
-
Kokusuz ya da hafif kokulu
-
Yumurta akı kıvamında
-
Kaşıntı, yanma ya da ağrıya neden olmaz
Adet döngüsüne bağlı olarak da akıntı miktarı ve kıvamı değişebilir:
-
Adet sonrası (foliküler faz): Akıntı az ve yapışkan olur.
-
Yumurtlama döneminde: Akıntı artar, daha berrak ve kaygan bir hal alır.
-
Adet öncesi: Akıntı beyazlaşabilir ve daha yoğun olabilir.
Anormal Vajinal Akıntı Nasıl Anlaşılır?
Vajinal akıntıdaki değişiklikler bazı enfeksiyonların veya sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Aşağıdaki özelliklerdeki akıntılar “anormal” kabul edilir:
-
Yoğun sarı, yeşil, gri veya kahverengi renk
-
Kötü koku (çürük balık kokusu gibi)
-
Kaşıntı, yanma, tahriş, ağrı ile birlikte olması
-
Kanlı akıntı (adet dışı)
-
Peynirimsi, köpüklü veya sümüksü kıvam
Bu tür belirtiler varsa, altta yatan nedeni öğrenmek için mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Vajinal Akıntının Nedenleri
1. Fizyolojik (Doğal) Nedenler
-
Yumurtlama dönemi
-
Gebelik
-
Cinsel uyarılma
-
Adet öncesi ve sonrası dönem
-
Doğum kontrol hapı kullanımı
Bu durumlarda oluşan akıntılar genellikle normaldir ve müdahale gerektirmez.
2. Enfeksiyon Kaynaklı Nedenler
a) Mantar Enfeksiyonu (Kandidiyazis):
-
Yoğun, beyaz, peynirimsi akıntı
-
Şiddetli kaşıntı ve yanma
-
Vajinal kızarıklık ve şişlik
→ Nedeni genellikle Candida albicans adlı mantardır. Antifungal ilaçlarla tedavi edilir.
b) Bakteriyel Vajinozis:
-
Gri-beyaz akıntı
-
Balık kokusuna benzer kötü koku
→ Vajinada doğal bakteri dengesinin bozulması sonucu oluşur. Antibiyotik tedavisi uygulanır.
c) Trikomonas Enfeksiyonu:
-
Sarı-yeşil, köpüklü ve kötü kokulu akıntı
-
Kaşıntı, ağrı ve yanma
→ Cinsel yolla bulaşır. Paraziter bir enfeksiyondur. Tedavide metronidazol kullanılır.
d) Cinsel Yolla Bulaşan Diğer Hastalıklar (Klamidya, Bel Soğukluğu):
-
Sarımsı ya da irinli akıntı
-
Pelvik ağrı, idrar yaparken yanma
→ Cinsel yolla bulaşan bu enfeksiyonlar zamanında tedavi edilmezse kısırlığa yol açabilir.
Vajinal Akıntı Ne Zaman Tehlikelidir?
Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa, mutlaka doktora başvurmak gerekir:
-
Akıntıya kötü koku eşlik ediyorsa
-
Rengi sarı, yeşil veya kahverengiye dönmüşse
-
Akıntı kanlı ise (adet dışında)
-
Kaşıntı, yanma, ciltte tahriş, ağrı varsa
-
Akıntı birkaç gün içinde geçmiyorsa ya da gittikçe artıyorsa
Bu belirtiler sadece enfeksiyonu değil, nadiren de olsa rahim ağzı kanseri veya diğer jinekolojik hastalıkların habercisi olabilir.
Tanı Nasıl Konur?
Vajinal akıntının nedenini anlamak için jinekolojik muayene yapılır. Gerekirse aşağıdaki testler uygulanabilir:
-
Vajinal kültür testi
-
Smear testi (Pap smear)
-
pH testi
-
Mikroskobik inceleme
Tanıya göre uygun tedavi planlanır.
Tedavi Yöntemleri
Tedavi, akıntının nedenine göre değişiklik gösterir:
-
Mantar enfeksiyonları: Vajinal fitil, krem veya ağızdan antifungal ilaçlarla tedavi edilir.
-
Bakteriyel vajinozis: Antibiyotik tablet veya vajinal krem uygulanır.
-
Trikomonas: Ağızdan alınan antibiyotikler (metronidazol) ile tedavi edilir.
-
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Hem kadın hem de partneri birlikte tedavi edilmelidir.
Tedavi sırasında cinsel ilişkiden kaçınılmalı ve hijyen kurallarına uyulmalıdır.
Vajinal Akıntıdan Korunma Yolları
-
Günlük vajinal hijyene dikkat edin: Vajina içini yıkamayın, sadece dış bölgeyi temizleyin.
-
Pamuklu iç çamaşırı giyin: Sentetik iç çamaşırları terlemeye ve bakteri üremesine neden olabilir.
-
Islak mayo ile uzun süre kalmayın.
-
Ped ve tamponu sık sık değiştirin.
-
Vajinal duş yapmaktan kaçının: Doğal flora bozulabilir.
-
Dengeli beslenin: Aşırı şeker tüketimi mantar riskini artırabilir.
-
Cinsel ilişkide korunma yöntemlerini kullanın.
-
Stresi yönetin: Bağışıklık sistemi, vajinal enfeksiyonlara karşı en önemli savunma mekanizmasıdır.
Vajinal Akıntı ile İlgili Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Vajinal akıntı tamamen kesilmeli midir?
Hayır. Normal vajinal akıntı vücudun doğal temizlenme mekanizmasıdır. Tamamen kesilmesi sağlıklı değildir.
2. Gebelikte vajinal akıntı artar mı?
Evet. Gebelikte hormon düzeyleri arttığı için akıntı miktarında artış normaldir. Ancak kötü koku, kaşıntı ya da kanlı akıntı varsa doktora başvurulmalıdır.
3. Regl döneminde akıntı olur mu?
Adet öncesi ya da sonrası dönemlerde hormonal değişiklikler nedeniyle akıntı oluşabilir.
4. Doğum kontrol hapı vajinal akıntıya neden olur mu?
Evet, bazı kadınlarda doğum kontrol hapları akıntıda artışa veya kıvam değişikliğine neden olabilir.
5. Vajinal akıntı kokuyorsa ne yapmalı?
Kötü kokulu akıntı genellikle enfeksiyon belirtisidir. En kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
