Kadınların vajinal bölgesinde sertlik veya şişlik fark etmeleri, birçok farklı nedene bağlı olabilir. Bu tür değişiklikler genellikle korku ve endişeye yol açar; çünkü bölge hassas ve sağlık açısından kritik öneme sahiptir. Vajinal bölgede oluşan sertliklerin ve şişliklerin en yaygın nedeni yağ bezesi (sebase kist) olsa da, her zaman durum böyle olmayabilir. Bu nedenle, bölgedeki herhangi bir anormallik gözlemlendiğinde doğru tanı için uzman görüşü şarttır.
Bu yazıda vajinal bölgede görülen sertlik ve şişliklerin nedenlerini, hangi durumlarda yağ bezesi olabileceğini ve hangi durumlarda başka hastalıkların akla gelmesi gerektiğini detaylı şekilde anlatacağız.
Vajinal Bölgede Sertlik veya Şişlik Nedir?
Vajinal bölge, dış genital organları (vulva), vajina girişini ve çevresindeki dokuları kapsar. Bu bölgede farklı yapılar vardır; deri, yağ dokusu, bezler ve bağ dokusu gibi. Bazen bu dokularda farklı nedenlerle sertlikler veya şişlikler ortaya çıkabilir.
Şişlik, cilt altında ya da mukozada oluşan anormal büyüme veya sıvı dolu kitleler anlamına gelir. Sertlik ise dokunun normalden daha katı ve dokunulduğunda sert hissedilen bölgesidir. Bu sertlikler bazen ağrılı olabilir, bazen ise tamamen ağrısızdır.
Vajinal Bölgede Sertlik ve Şişliğe Yol Açan En Yaygın Nedenler
1. Sebase Kist (Yağ Bezesi)
Sebase kistler, vajinal bölgedeki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşur. Bu bezeler genellikle küçük, yuvarlak ve cilt rengindedir. Yavaş büyürler, ağrısızdırlar ve çoğunlukla zararsızdırlar. Ancak enfekte olmaları durumunda kızarıklık, ağrı ve şişlik artabilir.
-
Belirtiler: Küçük, yumuşak, bazen hareketli şişlik.
-
Tedavi: Genellikle tedavi gerektirmez, enfekte olursa cerrahi müdahale gerekebilir.
2. Bartolin Kisti
Bartolin bezleri, vajina girişinin iki yanında bulunan ve vajinanın nemli kalmasını sağlayan bezlerdir. Bu bezlerin kanalları tıkanınca kist oluşabilir. Kist büyüyüp enfekte olursa ağrılı bir apsesi gelişebilir.
-
Belirtiler: Vajina girişinde şişlik, ağrı ve kızarıklık.
-
Tedavi: Küçük kistler genellikle izlenir, büyük ya da enfekte kistler ise drenaj veya cerrahi gerektirir.
3. Epidermoid Kist
Cilt altındaki ölü hücrelerin birikmesiyle oluşan epidermoid kistler de vajinal bölgede sertlik ve şişlik yapabilir. Bu kistler genellikle pürüzsüz, yuvarlak ve ağrısızdır.
4. Genital Siğiller
HPV enfeksiyonu sonucu oluşan genital siğiller, küçük kabarcıklar veya sertlikler şeklinde görülebilir. Bazen bu siğiller gruplar halinde birleşerek şişlik oluşturabilir.
5. Lipom
Lipom, yağ dokusundan oluşan iyi huylu bir tümördür. Çok nadir olsa da, vajinal bölgede lipom oluşabilir ve yumuşak, hareketli bir sertlik olarak hissedilebilir.
6. Enfeksiyonlar
Bölgedeki bakteriyel veya mantar kaynaklı enfeksiyonlar da şişlik ve sertlik yaratabilir. Enfekte bezeler veya apseler bu duruma örnektir.
7. Kanseröz Kitleler
Vajinal bölgede sertlik veya kitle bazen kötü huylu (malign) tümörlerin habercisi olabilir. Hızlı büyüme, kanama, ağrı ve ciltte renk değişikliği varsa hemen uzman değerlendirmesi gereklidir.
Yağ Bezesi ve Diğer Kitleler Nasıl Ayırt Edilir?
Vajinada sertlik veya şişlik fark eden kadınlar genellikle bunun yağ bezesi olduğunu düşünür. Ancak doğru teşhis için bazı özelliklerin değerlendirilmesi gerekir:
-
Boyut ve şekil: Yağ bezeleri genellikle küçük (1-2 cm), yuvarlak ve düzenlidir.
-
Hareket: Yağ bezeleri genellikle hareketlidir, yani parmaklarla bastırıldığında kayabilir.
-
Ağrı: Çoğu yağ bezi ağrısızdır. Ağrı varsa enfeksiyon veya başka bir durum olabilir.
-
Yüzey: Yağ bezesi ciltle aynı renktedir ve genellikle pürüzsüzdür.
Diğer kitlelerde bu özellikler değişebilir. Örneğin Bartolin kisti vajina girişinde ve daha yumuşak, genital siğiller ise kabarık ve sert olabilir.
Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?
Vajinal bölgede sertlik veya şişlik fark edildiğinde, özellikle aşağıdaki durumlar varsa zaman kaybetmeden jinekoloğa başvurmak gerekir:
-
Şişliğin boyutu hızla büyüyorsa
-
Ağrı, kızarıklık veya akıntı varsa
-
Kanama, yara veya ciltte renk değişikliği gözleniyorsa
-
İdrar yaparken ya da cinsel ilişki sırasında ağrı oluyorsa
-
Şişlik uzun süre geçmiyorsa
Muayene ve Tedavi Yöntemleri
Jinekolojik muayene sırasında doktorunuz kitleyi değerlendirecek, gerekirse ultrason ya da diğer görüntüleme yöntemleri isteyecektir. Bazı durumlarda biyopsi alınarak kesin tanı konabilir.
Tedavi şekli, kitleye ve tanıya göre değişir:
-
Yağ bezeleri ve küçük kistler genellikle tedavi gerektirmez, sadece izlenir.
-
Enfekte veya büyüyen kistler cerrahi müdahale ile boşaltılabilir veya çıkarılabilir.
-
Genital siğiller için dondurma, lazer veya topikal tedaviler uygulanabilir.
-
Kanser şüphesi varsa ileri tetkik ve onkolojik tedavi planlanır.
Kendi Kendine Müdahale Etmek Tehlikeli Mi?
Kesinlikle evde şişliğe müdahale etmek, sıkmak ya da patlatmak önerilmez. Bu durum enfeksiyona yol açabilir ve problemi büyütebilir. Vajinal bölge çok hassas olduğundan, herhangi bir kitle veya şişlik fark edildiğinde profesyonel yardım almak en doğrusudur.
Vajinal bölgede sertlik veya şişlik birçok farklı sebeple ortaya çıkabilir. Yağ bezesi en yaygın olanlardan biri olmakla beraber, kist, enfeksiyon, siğil veya nadiren malign tümörler de bu bulgulara yol açabilir. Bu nedenle, şişliğin karakteri, büyüklüğü, ağrı durumu gibi özellikler iyi değerlendirilmelidir.
Herhangi bir anormallik fark edildiğinde, panik yapmadan ancak vakit kaybetmeden kadın hastalıkları uzmanına başvurmak, erken tanı ve tedavi açısından oldukça önemlidir. Sağlıklı bir yaşam için bedeninizi dinleyin ve düzenli kontrollerinizi ihmal etmeyin.
